Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου, είναι ευκαιρία να ενημερωθούμε για αυτόν, την πρόληψη και την αντιμετώπισή του.
Εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν Σακχαρώδη Διαβήτη.
Είναι μια χρόνια νόσος, για την οποία δεν έχει βρεθεί ακόμα θεραπεία. Ωστόσο, με την σωστή αντιμετώπιση, τα άτομα με διαβήτη ζουν μια υγιή, φυσιολογική ζωή.
Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης
Το σώμα μας χρησιμοποιεί την γλυκόζη που προκύπτει από την πέψη των τροφών ώστε να μας εξασφαλίσει την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Τα περισσότερα όργανα του σώματος, όπως και ο εγκέφαλός μας, χρησιμοποιούν αυτή την γλυκόζη για να λειτουργήσουν.
Όταν η γλυκόζη βρεθεί στην κυκλοφορία του αίματος απορροφάται από τα κύτταρα που την χρειάζονται, με την βοήθεια μιας ορμόνης, της ινσουλίνης, η οποία παράγεται στο πάγκρεας.
Σε κάποιους ανθρώπους όμως, το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ή καθόλου ινσουλίνη. Αυτό οδηγεί στην συσσώρευση της γλυκόζης (ή σάκχαρο) στο αίμα, μια κατάσταση που ονομάζεται υπεργλυκαιμία και χαρακτηρίζει τον Διαβήτη.
Έτσι η γλυκόζη δεν μπορεί να απορροφηθεί από τα κύτταρα που την χρειάζονται και παραμένει στην κυκλοφορία προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας στα αγγεία και τα όργανα όπως καρδιαγγειακά και νεφρικά προβλήματα.
Πόσοι τύποι Διαβήτη υπάρχουν
Τύπου Ι
Όσοι έχουν διαβήτη τύπου Ι παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη.
Το ανοσοποιητικό τους σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα του παγκρέατος με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παράξουν ινσουλίνη. Θεωρείται αυτοάνοση νόσος και η θεραπεία της βασίζεται στην ινσουλίνη που παίρνουν τα άτομα εξωγενώς, για να καλύψουν την ανάγκη του οργανισμού.
Εμφανίζεται συνήθως σε μικρή ηλικία για αυτό και λέγεται επίσης “παιδικός διαβήτης”, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και μετέπειτα στην ζωή.
Περίπου το 5-10% των περιπτώσεων με Σακχαρώδη Διαβήτη έχουν τον τύπου Ι.
Τύπου ΙΙ
Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος διαβήτη. Σε αυτή την περίπτωση, το σώμα δεν ανταποκρίνεται σωστά στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που ονομάζεται ινσουλινοαντίσταση.
Δηλαδή, ενώ παράγεται ινσουλίνη, το σώμα δεν την χρησιμοποιεί σωστά ώστε να απορροφηθεί η γλυκόζη μέσα στο κύτταρο.
Μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία, αλλά συνήθως εμφανίζεται σε μέσης ηλικίας άτομα και ιδιαίτερα αν προϋπάρχει παχυσαρκία. Τα τελευταία χρόνια πολλά παιδιά και έφηβοι εμφανίζουν διαβήτη τύπου ΙΙ λόγω παχυσαρκίας. Το 90-95% των περιπτώσεων με διαβήτη έχουν τον τύπο ΙΙ.
Διαβήτης Κύησης
Ένας διαφορετικός τύπος διαβήτη είναι αυτός της κύησης. Εμφανίζεται συνήθως στον 7ο με 9ο μήνα της εγκυμοσύνης, ακόμα και σε γυναίκες που δεν είχαν διαβήτη από πριν.
Τις περισσότερες φορές τα επίπεδα της γλυκόζης τους επανέρχονται στο φυσιολογικό μετά την γέννα.
Ωστόσο, κάποιες από αυτές τις γυναίκες κινδυνεύουν να αναπτύξουν διαβήτη τύπου ΙΙ αφού γεννήσουν. Επηρεάζει περίπου το 9% των εγκύων και είναι μια κατάσταση επικίνδυνη για την υγεία και της μητέρας και του μωρού.
Προδιαβήτης
Πριν αναπτύξει κανείς διαβήτη τύπου ΙΙ θα βρεθεί σίγουρα στην κατάσταση του προδιαβήτη. Σε αυτή την φάση τα επίπεδα της γλυκόζης (ή του σακχάρου) στο αίμα είναι αρκετά αυξημένα αλλά όχι ακόμα σε σημείο να διαγνωσθεί με διαβήτη τύπου ΙΙ.
Αυτή η κατάσταση λέγεται αλλιώς και Διαταραγμένη Ανοχή Γλυκόζης.
Είναι μια ένδειξη ότι αν δεν λάβουμε δράση γρήγορα θα βρεθούμε με μη αναστρέψιμο διαβήτη τύπου ΙΙ.
Ποια είναι τα σημάδια του Διαβήτη
Κάποιες φορές μπορεί ο τύπος ΙΙ να μην εμφανίζει καθόλου συμπτώματα και έτσι μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι πάσχει μόνο από αιματολογικές εξετάσεις.
Ωστόσο πολύ συχνά εμφανίζονται τα παρακάτω συμπτώματα:
- Συχνοουρία
- Πολυδιψία (νιώθουμε συνέχεια διψασμένοι)
- Αίσθημα Κούρασης
- Θολή όραση
- Απώλεια βάρους, και ας τρώμε περισσότερο (Τύπος Ι)
- Μούδιασμα και ενόχληση στα άκρα (Τύπος ΙΙ)
Βρίσκομαι σε κίνδυνο να εμφανίσω;
Όσον αφορά τον τύπου Ι, δεν υπάρχουν ακόμα ισχυρές ενδείξεις για το πως προκαλείται. Υποθέτουμε ότι η γενετική προδιάθεση και παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως κάποιος ιός, εμπλέκονται στην εμφάνισή του.
Στον τύπου ΙΙ, συνήθως εμπλέκονται γενετικοί παράγοντες αλλά και ο τρόπος ζωής του ατόμου.
Το οικογενειακό ιστορικό, η ηλικία, η εθνικότητα αλλά και η διατροφή και η άσκηση επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την εμφάνισή του.
Έχεις περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσεις διαβήτη τύπου ΙΙ αν είσαι άνω των 45 ετών, με υπερβάλλον βάρος, υψηλή χοληστερόλη, πίεση και καρδιαγγειακά. Αν έχεις συγγενή 1ου βαθμού με διαβήτη τύπου ΙΙ έχεις 5-10% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσεις.
Πως γίνεται η διάγνωση
Μια τιμή που θα σε βοηθήσει να καταλάβεις αν είχες αυξημένη γλυκόζη στο αίμα σου τους προηγούμενους 2-3 μήνες είναι η Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαρίνη (A1C ή GHb). Τα φυσιολογικά επίπεδα είναι κάτω από 5,7.
Διάγνωση γίνεται επίσης και με την τιμή του σακχάρου, στις απλές εξετάσεις αίματος που κάνουμε το πρωί, όταν έχουμε μείνει νηστικοί για 8 ώρες. Μια τιμή μεγαλύτερη ή ίση με 126 είναι ένδειξη διαβήτη.
Πολύ συχνά, ειδικά σε παχύσαρκα παιδιά, ως ένδειξη για την ύπαρξη διαβήτη τύπου ΙΙ είναι και η Μελανίζουσα Ακάνθωση. Ένας σκούρος δακτύλιος που δημιουργείται γύρω από τον λαιμό αλλά μπορεί να εμφανιστεί στους αγκώνες, τα γόνατα και τις μασχάλες. Το δέρμα σε αυτά τα σημεία γίνεται πιο σκούρο και αποκτά μια βελούδινη υφή.
Αντιμετώπιση
Ανάλογα με τον τύπο διαβήτη που έχει κανείς χρειάζεται και αντίστοιχη αντιμετώπιση.
Στον τύπου Ι χρειάζεται καθημερινή λήψη ινσουλίνης και έλεγχος των σακχάρων του αίματος συχνά μέσα στην ημέρα.
Στον τύπου ΙΙ δεν είναι πάντα απαραίτητη η λήψη ινσουλίνης. Πολύ συχνά η απώλεια περιττού βάρους μέσω υγιεινής διατροφής και άσκησης καταφέρνουν να ρυθμίσουν τα σάκχαρα του αίματος.
Συγκεκριμένα, με απώλεια μόλις του 5-7% του βάρους η πιθανότητες να εμφανιστεί διαβήτης τύπου ΙΙ μειώνονται μέχρι και 70%. Σε κάποιες περιπτώσεις συνιστάται παράλληλα και φαρμακευτική αγωγή.
Στον Διαβήτη Κύησης ο στόχος είναι να μειωθεί το σάκχαρο στο αίμα σε επίπεδα ασφαλή για την μητέρα και το μωρό. Αυτό μπορεί να πετύχει με αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες ή ακόμα και φαρμακευτική αγωγή.
Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη δεν είναι μια ακόμα διαφημιστική καμπάνια.
Είναι ένας τρόπος για ευαισθητοποίηση πάνω στο θέμα. Καταλαβαίνεις πολλά για την καθημερινότητα των ατόμων με διαβήτη. Γνωρίζοντας τα βασικά για τα συμπτώματα, την διάγνωση και την αντιμετώπισή του μπορείς να προλάβεις ή να αναστρέψεις την εμφάνιση του τύπου ΙΙ διαβήτη, του πιο συχνά εμφανιζόμενου τύπου παγκοσμίως.
Πηγές:
- ADA, American Diabetes Association http://www.diabetes.org/?loc=bb-dorg
- ΕΔΕ, Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, http://www.ede.gr/
